شناسایی پیشران‌های کلیدی مؤثر در گردشگری پایدار و تدوین مطلوب-ترین سناریو (مورد پژوهی: شهر تاریخی میبد)

گردشگری از ابزارهای مهم توسعه در جهان معاصر است. به‌گونه‌ای که بسیاری از کشورهای جهان در سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های خود، توجه ویژه‌ای به گردشگری به‌عنوان ابزاری مؤثر برای ادامه روند توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دارند. آینده‌پژوهی به‌عنوان رویکردی نوین در شناخت تحولات آینده مطرح است که در ترسیم آینده گردشگری پایدار نیز می‌تواند سهم بسزایی داشته باشد. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی، ازنظر روش، ترکیبی از روش‌های کتابخانه‌ای و پیمایشی و ازنظر ماهیت بر اساس روش‌های جدید علم آینده‌پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به‌کارگیری ترکیبی از مدل­های کمی و کیفی، قصد دارد به شناسایی عوامل اصلی و ترسیم آینده­های محتمل و مطلوب در گردشگری پایدار شهر میبد پرداخته و با ارائه سناریوهای ممکن توسعه آتی گردشگری شهر میبد، بر اساس دو شاخص احتمال و مطلوبیت، این سناریوها را اولویت‌بندی نماید. این پژوهش در سه مرحله شامل تعیین شاخص­های کلیدی از طریق روش دلفی، شناسایی پیشران­های حیاتی از طریق نرم‌افزار میک مک و بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و تدوین سناریوهای مختلف انجام‌گرفته است. جامعه آماری تحقیق، شامل تعدادی از متخصصان جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، گردشگری و کارشناسان خبره اجرایی استان و شهرستان یزد، بوده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از میان 14 عامل کلیدی، 5 پیشران حیاتی (جاذبه، تاریخ، اقتصاد، مدیریت و برنامه­ریزی) به‌عنوان عوامل و پیشران‌های کلیدی توسعه صنعت گردشگری شهر میبد محسوب می‌شود که بر این مبنا پیشران­های حیاتی در 3 حالت با سه وضعیت تدوین‌شده و 82 درصد وضعیت‌ها نشان از مطلوبیت گردشگری  ایدار داشتند. درنتیجه مطلوب‌ترین سناریوی پیشنهادشده، سناریوی میبد طلایی بوده که مبتنی بر ایجاد  مکانات رفاهی و تنوع جاذبه­های گردشگری همراه با مدیریت و برنامه‌ریزی مناسب می‌باشد.